توسعه شهري و مشکلات فراروي

 

توسعه شهري و مشکلات فراروي
عليرضا بازدار

 

زمان با تحولات اقتصادي منطقه انرژي پارس جنوبي(درحال حاضر) وپارس شمالي (ابتداي دهه 90 ) براساس اطلاعات وآمار منتشره استان بوشهر تبديل به قطب اقتصادي جنوب وحتي کشور خواهد شد. روند روزافزون توقعات بجاي شهروندان همراه با هجوم افرادشرکتها نمايندگيها و ... به کانون اين تحولات نياز به افزايش وبهينه نمودن زير ساختهاي مختلف از قبيل آب برق تلفن گاز راه ومديريت شهري آگاه به شرايط دارد.
در حال حاضرعليرغم تلاشهاي فراوان در بخشهاي مختلف بدليل عدم امکان مانور وتغيير دلخواه بر روي تاسيسات شهري موجود مشکلات همچنان پابرجا مي باشند . ضمنا نبايد از اين نکته نيز غافل بود که وضعيت فعلي يک شبه ايجاد نشده بلکه در طول ساليان متمادي به وضعيت فعلي رسيده است.
هوشياري وتعامل وپرهيز از تفرقه افکني همراه با درک وضعيت و مشکلات موجود و تعيين وتبيين اهداف وبرنامه ريزي ومديريت صحيح مي توانند در سرعت بخشيدن به توسعه همه جانبه استان وشهري با قدمت چند هزارساله بسيار موثرباشند . هرچند بي توجهي به اثرات زيانبار غفلت از اين نکات بر هيچکس پوشيده نيست اما در صورت نا هماهنگي مطمئنا دچار روزمره گي خواهيم شد که خود آفت و بلاي جان هر برنامه ومديريتي مي تواند باشد .
در اين مقاله سعي شده تا بمنظور تاثير مطلوب و ممانعت از ايجاد توهم وکدورت عليرغم وجود نمودهاي مختلف از آوردن مثال پرهيز شود.
1- هماهنگي وپرهيز ازبي برنامه گي در اجراي پروژهها بمنظور رعايت اصول فني و جلوگيري از اتلاف هزينه ودوباره کاري :
ايجاد زير ساختهايي از قبيل توسعه راهها آب وفاضلاب برق مخابرات و.... با توجه به شرايط خاص استان ازنقطه نظر ميزان خوردگي نوع خاک و بالا بودن تراز آبهاي زير زميني مي طلبد که يک نوع تعامل جدي و ارتباط نزديکتر در سطوح مديريتي ودر قالب توسعه استاني بين سازمانهاي ذيربط در شوراي برنامه ريزي استان پديد آيد.
کاهش زمين و توسعه عمودي درمرکز استان باعث ايجاد شرايط خاصي شده است. کنده کاري هر گوشه از خيابان يا کوي وبرزن توسط چند سازمان همزمان ودر کنارهم وبصورت جداگانه بعلت الزام به پاسخگويي به شهر وندادان فرصت برنامه ريزي را از مديران گرفته است. آب برق تلفن فاضلاب ودر آينده نزديک گاز مي توانند بصورت مشترک وبا برنامه ريزي وتوجيه شهر وندان نيازهاي آنان را بنحو مطلوبي برآورده نمايند.اينکاربا احداث يک کانال مشترک بتني درجا يا پيش ساخته عايقکاري شده امکان پذيراست( به شرطي که بودجه آن پيش بيني شود). اهميت اين عمل زماني آشکار خواهد شد که بدانيم براي برنامه ريزي توسعه تاسيسات شهري( براي مثال افزايش شبکه فشار متوسط وقوي برق در مرکز استان) نه تنها زمين ومسير کافي ومناسب در اختيار نداريم بلکه هزينه اجراي پروزه ها ازنقطه نظراقتصادي فني رواني و..... بسياربيشتر خواهد بود. با تشکيل کارگروههاي مختلف نسبت به مطالعه و تحقيق در خصوص برنامه پروژه ونيازهاي سازمانها وادارات اقدام شده و پس از نتيجه گيري وارائه گزارشات به شوراي برنامه ريزي استان تصميم لازم اتخاذ خواهد شد.
2- افزايش امکا ن بهره برداري بهتر شهروندان ازفضاهاي عمومي (تردد آسان):
رشد روزافزون وسائط نقليه شخصي طي چند سال اخير ورواج ساخت وسازدر مجاورت خيابانهاي اصلي و عدم تعريض آنها در گذشته وحال باعث افزايش وعدم کنترل ترافيک در آينده نزديک خواهد شد. اين مشکل زماني ملموس تر خواهد بود که به احداث ساختماني چندين طبقه در محل يک ساختمان تک طبقه توجه نمائيم . تبعات اينکار ابتدا باعث عدم امکان سرويس دهي مطلوب به ساير شهروندان شامل آب وبرق وتلفن و..... بدليل کمبود امکانات فني بوده ونهايتا باعث بروز روحيه پرخاشگري در شهروندان مي گردد.
هر چند به دليل شرايط خاص استان امکان طرح ريزي کمربند سبزو..... بنحو مطلوب ميسر نمي باشد اما در صورت مطالعه وبررسي ميتوان با توجه به رشد تعداد وسائط نقليه نيازهاو توقعات مردم و قائل شدن ارزش بيشتر به علم معماري وشهرسازي با احداث خيابانهاي جديد مانند يادگار امام اما با عرض مناسب و...... مانع بروز مشکلات بيشتر حداقل در چند سال آينده شد.
3- الزام واجبار سازمانها و ادارات دراستفاده از پيمانکاران داراي عوامل اجرايي با کارت مهارت فني :
افزايش فعاليتهاي عمراني در استان نياز مبرم به کنترل فني شرکتها وپيمانکاران دارد.علاوه بر اين چهره استان در آينده بستگي فراواني به نحوه فعاليت وکيفيت اجراي پروژه هاي محوله به آنها دارد . خوشبختانه طي دو سال اخير با همت مديريت ارشد استان گامهاي اساسي ومحوري بدين منظور برداشته شده که مهمترين آنها حمايت بي چون و چرا ازنظارت بر پروژه ها و ناظران آنها درجلسات شوراي فني استان است. براستي آيا غير از اين است که امروزه ديگر نمي توان شاهد اجراي غير فني پروزه ها بود ؟
آيا قابل قبول خواهد بود که پس ازاتمام پروژه اي که مردم مستقيما با آن سروکاردارند معايب آن فراوان و آشکار بوده وما در پي توجيه برآمده و عدم اجراي صحيح آن را به گردن کمبود وقت وهزينه پيش بيني شده و...... بگذاريم .
اغلب مشکلات اين بخش به عدم انتخاب صحيح و کمبود دانش فني پيمانکار و عوامل اجرايي وي مر تبط مي باشد
با توجه به درک صحيح مشکل ازسوي هيات محترم دولت واعلام اجباري نمودن پيمانکاران به استفاده از عوامل اجرايي داراي کارت مهارت فني وآمادگي سازمان فني و حرفه اي استان لازم است در اين زمينه اقدامات اساسي از سوي سازمانها وادارات ( در بخش فني ومهندسي و قراردادهاي آنها ) صورت گيرد بنحوي که با هماهنگي کميسيون فني سازمانها و ادارات پيمانکاراني جهت اجراي پروژه ها انتخاب شوند که يا داراي عوامل اجرايي آموزش ديده و داراي کارت مهارت فني باشند ويا متعهد به انجام آموزش عوامل خود در حين اجراي پروزه با همکاري سازمان فني و حرفه اي استان گردند. اين کارباعث تربيت تکنسين هاي مجرب وبا استعداد در استان شده که يکي از اولين ثمرات آن سلامت فني پروژه ها خواهد بود.
4- همکاري بيشتربين سازمان نظام مهندسي استان و شهرداريها بمنظور ساماندهي نيازهاي شهروندان و کنترل ساخت و سازها :
عليرغم افزايش نظارت وبکارگيري ترفند هاي مختلف ازسوي سازمان هاي ذيربط شامل نظام مهندسي استان شهرداريها ادارات آب وفاضلاب برق ومخابرات هماهنگي لازم جهت تامين امکانات مورد نياز متقاضيان ساخت وساز ايجاد نشده است.
افزايش بي حد و حصر ساختمان سازي طي چند سال اخير در سطح مرکز استان منجر به تشد يد تقاضاي دريافت انشعابات آب وبرق وتلفن و.....شده است.
علاوه بر اهرمهاي موجود وبا در نظر گرفتن عدم امکان توسعه بيش از اين تاسيسات شهري که بدليل کمبود اعتبارات مالي ونبود طرح وبرنامه مطالعه شده وبه روز و شرايط خاص آ ب وهوايي استان و..... وجود دارد بطوريکه امکانات وزير ساختهاي فعلي حتي تکاپوي تقاضاهاي موجود را بنحو مناسب ندارند پيشنهادميشودکه ازسوي متوليان امرعلي الخصوص سازمان نظام مهندسي استان و شهر داري دو نکته اساسي مد نظر قرارگيرد که عبارتند از :
1- فرهنگ سازي و آينده نگري جهت لحاظ نمودن طراحي تاسيسات گازرساني مطابق با مبحث هفدهم مقررات ملي ساختمان به نقشه ساختمانها وکنترل آن در مرحله نظارت .
2-تدوين دستورالعمل نحوه دريافت پروانه ساختمان و تشريح مراحل آن بنحوي که متقاضي موظف گردد که قبل از دريافت دستور تهيه نقشه نسبت به استعلام از وضعيت شبکه آب و برق وتلفن ودر آينده نزديک گازدرمحدوده ساخت خود از سازمانها وادارات مورد نظر اقدام کند.
اينکاراولا باعث جلوگيري از رواج ساخت وسازهاي بي رويه شده ومتقاضيان را به تعمق وامي دارد بطوريکه وي مطلع ميشود که پس از احداث ساختمان ودر مرحله بهره برداري از امکاناتي مانند آب وبرق وتلفن برخوردار مي باشد يا خير.
ثانيا باعث تفکر و برنامه ريزي بيشتر وبهتر بر اساس شناخت ضعفهاومشکلات تاسيسات شهري از سوي مسئولين به دليل فشارهاي وارده ازسوي مردم وانجام وظيفه اداري مي گردد.