آیین طلب باران

در سرزمین خشك بوشهر آب از اهمیت حیاتی برخوردار است نیاز به آب در اقتصاد كشاورزی و همچنین قوت مردم و آشامیدن این عنصر را مقدس می‌سازد. در این سرزمین رودخانه یا آب جاری وجود ندارد. تنها امید مردم به باران و آسمان است. اگر بارش باران تا آذرماه با تأخیر روبرو شد مردم دست به دعا برداشته و آیین‌ها و مناسكی را برای تسخیر این عنصر طبیعی انجام می‌دهند.

مراسم گل‌گلین (gal galin):

هنگام غروب مردم محله در یك كوچه جمع شده و یك نفر را به صورت مضحك و خنده‌دار در می‌آورند؛ لباس كهنه تهیه شده با گونی می پوشانند، شاخی روی سرش می‌گذارند، زنگوله ای در گردن او می‌اندازند واو در كوچه‌ها راه می‌افتد به این فرد گلی می‌گویند. مردم از پشت بام به روی گروه گلی آب می‌ریزند وگلی می‌گوید:

 گلی به در خانه‌ها می رود و طلب هدیه‌ای می‌كند. صاحبخانه به گلی مواد غذایی از قبیل گندم، جو، حبوبات و یا پول می‌دهد. عده ای بویژه كودكان نیز پشت سر گلی به راه می‌افتند و اشعاری می‌خوانند. نه او بی بارون بی بارون بی نه او بی (آب نبود) اگر صاحب‌خانه به آنها هدیه‌ای بدهد می‌گویند: خونه گچی پر همه چی

اگر صاحبخانه به آنها چیزی ندهد می‌گویند: خونه گدا هیچی ندا
هنگام عبور از كوچه این اشعار رابه منزله طلب باران خوانی. می‌خوانند :
گلی ما جهونن امشب صبا بارون
گلی ما خوشكل است امشت تا فردا باران خواهد آمد
گلی اومده در خونتون سی محض جاجیم كهنه‌تون
گلی ما چه زشت بارون تپ درشت
گلی اومد درخونتون سی محض بوای بچه تون
گلی اومده رو خونه تون سی محض جاجیم كهنه تون

از هدیه های جمع آورده شده . شله یا حلیم درست می‌كنند. یك دانه مهره یا ریگ در آش می‌اندازند. سپس آش را بین حضار تقسیم می‌كنند. در سهمیه آش هر كس ریگ دیده شد، اورا كتك می زنند.دراین موقع یك نفر ریش سفید و یا سید محل ضامن وی شده و او را نجات می‌دهد و می‌گوید من ضامن این فرد هستم تا چند روز دیگر باران خواهد آمد. اگر باران نیامد او را بزنید. قبله دعا: فردی كه مهره را خورده است رو به سوی قبله دعا (یعنی امامزاده یا پیری كه در سمت مغرب محله واقع است) می‌برند در آبادیهایی كه كنار ساحل هستند به سمت دریا كه در جهت مغرب است می‌روند. مردم به دنبال آن فرد به راه می‌افتند و با همدیگر می‌خوانند:
قبله دعا می‌شینیم
سی او خدا می‌شینیم

البته باید آسك (آسیاب دستی) را روی دوش یا كول فردی كه مهره را خورده است بگذارند و آن فرد آسیاب را به كول می‌كشد و با هم می‌خوانند.
ای خدا ما گشنمونه لنگ آسك كولمونه
ای خدا ما تشنمونه لنگ آسك كولمونه
بیا تا بریم قبله دعا
بلكه خدا رحمش بیاد
پیرزن كوری سنگ آسك كولشه یا الله
عباس لاری گشنشه یا الله

وقتی مردم به سوی پیر یا امامزاده حركت می‌كنند اسم امامزاده را آورده و از وی طلب باران می‌نمایند.
ای نور حشر الله بارونت می‌خوام
خضر نبی‌الله بارونت می‌خوام
محض كلام‌الله بارونت می‌خوام
علی ولی‌الله بارونت می‌خوام

در مراسم دعا ممكن است مشك خشكی را بر دوش پیر زنی می‌انداخته و به سوی قبله دعا راه بیفتند كه در این موارد چنین می‌خوانند:
پیرزن كوری سنگ آسك ری2 سرش
پیرزن كوری مشكول خشكی كولش3
بیا تا بریم قبله دعا بلكه خدا رحمش بیاد

تك تكو tek teku:‌

مراسم تك تكو نیز از آیین‌های طلب باران است كه شب هنگام دو نفر در حالیكه صورت خود را پوشانده‌اند تا شناخته نشوند آردبیز یا الك را در دست گرفته و با ریگ به الك می‌كوبند كه با صدای تك تك آن صاحبخانه به دم در آمده و به آن دو نفر قند یا چای می‌دهد. چیزهایی را كه جمع شده است به سر پیر یا امامزاده می‌برند و چای درست كرده می‌خورند. این كار تا سه شب ادامه دارد مردم معتقدند بعد از سه شب باران خواهدبارید.

آفتاب خواهی (بند آمدن باران) :

به همان اندازه كه باران برای مناطق گرم ضروری است، اگر زیاد ببارد، سیل راه می‌افتد دراین شرایط مردم به روش هایی خدامان بند آمدن باران هستند، تا از ایجاد سیل و ویرانی خانه‌هایشان در امان باشند. به این منظور مهری را كه باآن نماز می‌خوانند، درزیر باران می اندازند ، آنهامعتقدند با این كار باران شرمش می‌شود وبند می آید. همچنین آرد و نمك را(كه مقدس هستند) توی باران می‌پاشند تا باران بند بیاید. ویاچوبی را آتش‌زده سرخ كه شد آن را در دست گرفته در زیر باران می‌گردانند‌.

منبع:سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان بوشهر

• < قبلی