منوی اصلی
آسيب های ناشی از اينترنت و راهکارهای پيشگيري از آن
- نمایش از شنبه, 28 آذر 1394 09:08
- دسته: اجتماعی
- بازدید: 2619
اينترنت، از تازه ترين دستاورد هاي بشر و آخرين عضو خانواده تکنولوژي است که حدود چهل سال است قدم به زندگي انسان گذاشته ، و در عرصه هاي مختلف نقش آفريني مي کند.
دنياي اينترنت، دنيايي مجازي است که با دنياي واقعي پيرامون ما تفاوت هاي دارد. در جهان مجازي، انسان با سرزميني بدون مرز متوجه مي گردد که فرهنگ هاي مختلف تشکيل شده است.
انسان با بهره جستن از اينترنت از فراسوي مرزها با فرهنگ هاي گوناگون آشنا مي شود.
با توجه به اين که اينترنت ابزاري وارداتي است ، به رغم چنبه هاي سود مند فراوان ، مي تواند بسيار آسيب زا نيز باشد . اين آسيب زايي گروه هاي سني خاصي را تهديد مي کند که از اينترنت بيشتر استفاده مي کنند.
بنابراين ، قشر نوجوان در معرض تهديدات جدي قرار دارد ، زيرا کودکان تا قبل از بلوغ از انگيزه هاي قوي جنسي بر خوردار نيستند و در جواني هم ، رشد عقلاني بهتر مي تواند بر غرايز مهار بزند ، حال آن که در دوره نوجواني، هم انگيزه هاي جنسي قوي ترند و هم غلبه هيجانات و احساسات به گونه اي است که گاه عقل را تحا مهميز خود قرار مي دهد. از اين رو مشاهده فيلم هاي تحريک کننده ، انگيزه هاي جنسي نوجوانان را قوتي بيش تر مي بخشد و تماشاي فيلم هاي جنايي و خشونت بار ، هيجانات و احساسات نوجوانان را تشديد مي کند.
بدين ترتيب ، يکي از وسائلي که امروزه در فضاي خانه مشکل آفريني و حتي روابط والدين و فرزند نوجوان را تحت الشعاع خود قرار مي دهد ، بهره گيري نامناسب از فناوري اطلاعات در خانواده است که علاوه بر همه موارد گفته شده ، گاه زمينه ضعف تحصيلي يا افت تحصيلي را فراهم مي نمايد و در مواقعي نيز موجي اصطکاک بين والدين و فرزندان مي شود . لذا در اين مقاله ، ابتدا به بحث درباره آ؛سيب هايي مي پردازيم که نوجوانان استفاده کننده از اينترنت را تهديد مي کند و سپس به راه کارهاي پيشگيري از آن اشاره مي کنيم.
علل گرايش نوجوانان به اينترنت
علل جذب و گرايش نوجوانان به اينترنت را مي توان به شرح زير بيان کرد:
1- قابليت هاي جذاب اينترنت : ويژگي هاي جذاب اينترنت براي نوجوانان عبارتند از:
الف ) وب سايت ها : که مجموعه اي از اطلاعات ، سرگرمي و تعامل در يک مکان منحصر به فرد را در اختيار کاربران قرار مي دهد.
ب ) موتور هاي جست و جو : موتور هاي جست و جو از منابع وب اند که مي توانم از آن ها براي جست و جو درباره تمامي مسائل و موضوعات مورد نظر استفاده کرد .
ج ) گپ خانه ها : سايت هاي خاصي اند که اجازه مي دهند نوجوانان و جوانان مکالمه هاي آني داشته باشند . اتاق هاي گفت و گو ، معمولا بر حسب موضوع يا هدف گفت و گو کننده تقسيم شده اند.
د ) ارسال پيام هاي آني: نرم افزار هايي که به طور عمده نوجوانان را آن براي ارسال پيام هاي آني به کساني که داراي همان نرم افزارند ، استفاده مي کنند .
ه ) صفحه هاي اطلاعات: نرم افزاري است که اجازه مي دهد نوجوانان سوال ها و اطلاعات خود را با موضوع هاي خاص ارسال کنند.
و ) پست الکترونيکي : نرم افزاري است که توسط آن مي توان پيغام هاي خود را به نشاني هاي مشخص فرستاد و يا دريافت کرد.
ز ) وب لاگ ها : وب سايت خاصي است که فرد مي تواند افکار ، احساسات و کارهاي خود را در آن به رشته تحرير درآورد و از آن نگه داري کند.
2- پر کردن اوقات فراغت : يکي از علل مصرف بالاي اينترنت در ميان نوجوانان و جوانان، پر کردن اوقات فراغت است ؛ زيرا امکانات ورزشي يا تفريحي به اندازه کافي در اختيار آنان قرار ندارد. اکثر خانواده ها نيز از اين امر استقبال مي کنند که نوجوانان در خانه و در کنار آن ها با يک کامپيوتر و اشغال خط تلفن سرگرم باشند ، غافل از اين که در صورت استفاده نامناسب از اينترنت ، آثار منفي و مخرب آن به مراتب بيش تر از بسياري از سرگرمي هاي ديگر است. .
3- فرار از خود و ناکامي هاي زندگي: اينترنت براي بسياري از نوجوانان و جوانان پناه گاهي است که از مشکلات، دردها و رنج هاي خود به آن روي مي آورند و به عنوان يک مامن و ابزار سرگرم کننده به آن نگاه مي کنند.
4-عدم شکل گيري هويت مطلوب در نوجوانان، وجود شکاف هاي اجتماعي، شکاف بين نسل ها و نيز از هم پاشيدگي تعاملات بين والدين و فرزندان ، از ديگر علل گرايش نوجوانان به استفاده از اينترنت مي تواند باشد.
آسيب هاي ناشي از اينترنت
نوجوانان با توجه به بي تجربگي و کم تجربگي ، که پياژه به آن اشاره مي کند ، و نيز ويژگي هاي خاص دوره نوجواني ، به شدت در معرض آثار منفي و مخرب اينترنت قرار دارند . اين آثار سلامت جسمي و رواني آنان را مورد تهديد قرار مي دهد . در اين قسمت به بررسي برخي از آسيب هاي ناشي از اينترنت مي پردازيم.
1- افترا و آزار و اذيت :
در اين حالت ، رمز پست الکترونيکي برخي از افراد فاش مي شود و با استفاده از پست الکترونيکي آنان موجود است فرستاده مي شود که گاه محتواي آن ها توهين آميز بوده ، به تيرگي روابط فرد مورد نظر با ديگران منجر مي شود . در اين خصوص ، بحث تلفيق تصوير برخي از افراد با تصوير هاي مستهجن و فرستادن آن ها براي دوستان و آشنايان نيز مطرح مي شود .
در اين جا ، افراد ممکن است مورد تهديد يا توهين توسط اشخاص ناشناس هم قرار گيرند . از اين نکته نبايد غفلت کرد که چه بسا آزار و تهديد کامپيوتري ، مثل مزاحمت جسمي ، ممکن است مقدمه رفتار جدي تري باشد که خود مي تواند زمينه بروز خشونت هاي فيزيکي تلقي شود.
2- کلاه برداري :
يکي از جرم هاي سنتي که از طريق سيستم ها و شبکه هاي رايانه اي و اينترنت به طور مکرر به وقوع مي پيوندد ، کلاه برداري است . از مصاديق بارز آن که در چند سال گذشته در ايران بسيار مشاهده شده است ، موسسه هايي از قبيل گلدکوئست و شرکت هاي هرمي است که بخش اعظم فعاليت هايشان از طريق اينترنت صورت مي گيرد .
اين گونه موسسات در واقع پول مردم را جمع کرده ، به خارج از کشور مي فرستند که نظام قضايي و پليس با آن ها برخورد مي کنند . البته گه گاه مبالغي به برخي از اعضا پرداخت مي شود تا آن ها بتوانند مبلغ فعاليت هايي باشند که ديگران در برون از مرز ها از آن منتفع مي شود.
3- انتشار تصاوير مستهجن و صحنه هاي فجيح :
يکي از آسيب هاي رواني – اجتماعي اينترنت ، نمايش تصاوير غير اخلاقي است که از اين طريق در معرض ديد نوجوانان ما قرار مي گيرد و نتيجه اي جز افسردگي و فشار هاي روحي و رواني براي افراد ندارد . علاوه بر تصاوير مبتذل و مستهجن ، بايد به تصاويري که از حوادث ناگوار يا صحنه هاي فجيح در معرض مشاهده کاربران اينترنت واقع مي شود نيز اشاره کرد .
تماشاي اين تصاوير خشونت بار تهديدي بزرگ براي سلامت رواني نوجوانان و جوانان ماست و موجبات بروز رفتار هاي خشونت گرايانه را در آن ها پديد مي آورد . در کنار اين تصاوير ، بايد به مطالب و نوشته هايي درباره مسائل جنسي اشاره کرد که بعضا نادرست و غير عملي بوده ، اطلاعاتي اختيار نوجوانان قرار مي دهد که منجر به آسيب هاي جسمي و رواني و انحرافات جنسي و اخلاقي مي شود.
4- پخش ويروس :
ويروس هاي موجود در اينترنت که توسط افراد مجرم ساخته مي شود ، مي توانند ميليون ها کامپيوتر را از کار بيندازند و ميليون ها تومان ضرر برسانند . يکي از مشهور ترين ويروس ها ( LOVE BUG بوده است که توانست ميليون ها کامپيوتر را در سراسر جهان از کار بيندازد . خسارت اين ويروس حدود 10 ميليار د دلار تخمين زده شد.
5- اعتياد اينترنت :
عادت به کاربري مفرط اينترنت يا اعتياد اينترنتي ، از جمله مواردي است که بسياري از کاربران را اسير خود مي سازد جذابيت هاي خاص اينترنت باعث مي شود که نوجوانان و جوانان مجذوب آن شده ، ساعت ها وقت خود را در مقابل کامپيتر سپري کنند . اين مسئله باعث مي شود که نوجوانان از ساير فعاليت هاي اجتماعي باز بمانند . يافته هاي پژوهشي حکايت از آن دارد که هر چه ضريب هوش عاطفي کاربران پايين تر باشد ، ميزان ابتلاي آنان به اعتياد اينترنتي بيشتر است .
از معمول ترين نشانه هاي تشخيص اعتياد به اينترنت مي توان به افت تحصيلي شديد ، کاهش وزن به علت از بين رفتن نظام تغذيه اي بدن ، بالا رفتن دامنه تنش هاي عصبي ، کاهش فعاليت هاي اجتماعي ، کم شدن ميزان معاشرت با اشخاص و گروه هاي بزرگ تر ، قانون گريزي ، پرخاشگري ، ابتلا به سردرد هاي عصبي و نظاير اين ها اشاره کرد . به طور کلي مي توان گفت که استفاده مفرط از اينترنت ، گاه نشانه اختلال شخصيت است.
6- ايجاد روابط ناسالم :
اتاق هاي گفت و گو (Chat Rooms)
در اينترنت ، توسط نوجوانان مورد استفاده فراوان قرار مي گيرد . اين اتاق ها مي توانند محل هايي مناسب براي ملاقات يا گفت و گو با ديگر کودکان و نوجوانان ، معلمين و ساير افراد مطلع در سراسر جهان باشند . اما سوء استفاده هاي بسيار توسط افراد شياد از اين اتاق ها صورت مي گيرد که از جمله آن ها مي توان به استفاده از اطلاعات ديگران ، به دام انداختن نوجوانان و سوء استفاده از آن ها از طريق برقراري ارتباط با آنان و گذاشتن قرار ملاقات و نظاير اين ها اشاره کرد . از موارد ديگر ، دوست يابي هاي کاذب ميان دختران و پسران نوجوان است .
اين روابط در ابتدا در فضاي جزئي و سطحي بوده ، از عمق برخوردار نيست . اين نوع ارتباطات در آغاز فاقد مشخصه هايي مانند مجاور مادي ، تماس منظم ، اثر گذاري عميق و تبادل اطلاعات درباره بافت اجتماعي است ، اما مي تواند به تدريج عمق بيشتري يافته ، به طور موثر نقش آفرين باشد و به زمينه سازي ملاقات ها و مجاورت هاي مادي منتهي شود و موجبات لغزش ها و انحرافات جدي تر را فراهم کند . اين امر گاه در ميان برخي افراد متاهل نيز ديده مي شود ، به نحوي که به دوام خانواده و ادامه حيات آن نيز لطمه هاي جدي مي زند و گاه خانواده را تا مرز طلاق بيش مي برد.
7- توهين و ترويج عقايد نادرست و غير اخلاقي :
همان گونه که ممکن است مطالب بسيار مفيدي از اينترنت دريافت کنيم ، محتمل است بسياري از مطالب غير اخلاقي و توهين آميز نسبت به مقدسات و عقايد ديني و فرهنگي را نيز در اينترنت مشاهده نماييم . در اين صورت اگر کاربر از استحکام عقيدتي برخوردار نباشد ممکن است دچار شبهات شده ، دستخوش تزلزل در باور هاي ديني گردد .
در برخي موارد ، خطر ناشي از پذيرش اطلاعات نادرستو غير اخلاقي موجود در اينترنت ، ممکن است بسيار زيان بار تر از تصاوير مستهجن باشد . نوجوانان و جوانان بايد فرا بگيرند که چگونه پيام ها را شناسايي کنند تا از اطلاعات گمراه کننده يا تصاوير زيان آور مصون بمانند .
آثار مخرب و منفي اينترنت در موارد مذکور ، بسيار واضح و روشن است . در ادامه مقاله به طور مختصر به برخي از آثار مخرب اينترنت مي پردازيم که به طور غير مستقيم به افراد تاثير مي گذارد.
پيامد هاي ناشي از آسيب هاي اينترنتي
1-از بين رفتن قبح روايط غير اخلاقي در بين نوجوانان و جوانان . زيرا وقتي آن ها در اينترنت شاهد روابط صريح جنسي باشند و قبح چنين روابطي از بين برود ، سطوح نازل تر اين روابط را مهم تلقي نمي کنند و نسبت به آن ها بي تفاوت مي شوند يا اين که ممکن است اعمال غير اخلاقي و انحرافات جنسي را به راحتي انجام دهند و در اثر تکرار ، ديگر آن ها قبيح و زشت ندانند.
2-به وجود آمدن روحيه خشونت گرايي در اثر تماشاي فيلم هاي خشن و تقليد از هنر پيشه هاي اين قبيل فيلم ها .
3-ترويج فرهنگ غربي و عناصر فرهنگي نادرست در جامعه . از طريق اينترنت ، ارزش يا ارزش هايي از فرهنگ هاي ديگر وارد فرهنگ جامعه ما مي شود که با ساير عناصر فرهنگي ما سنخيتي ندارد و نوعي جا به جايي فرهنگي صورت مي گيرد .
4-تغير و دگرگوني ارزش ها و هنجار هاي جامعه .
5-جايگزيني تفکرات مادي و دنيا گرايي به جاي معنويات و اخلاق .
6-بروز عوارض روحي و رواني ناشي از تماشاي عکس هاي مبتذل و مستهجن ، مانند احساس گناه ، اضطراب ، رفتار هاي وسواسي و . . .
7-افزايش کجروي ها و انحرافات اجتماعي
راه کارهاي پيشگيري از آسيب هاي اينترنتي
اگر چه امروزه بهترين امکانات ارتباط رسانه اي دنيا در قالب اينترنت تجلي يافته ، اينترنت هم چون يک قايق دريانوردي ما را به سواحل زيباي جهان مي برد ، اما واقعيت اين است که در اين سواحل کوسه هاي خطرناکي نيز وجود دارد که نوجوانان و جوانان ما را تهديد مي کنند .
با توجه به مشکلات تکنولوژيکي و نبود موانع قانوني کافي براي جلوگيري از اين آسيب ها ، بهترين کار ، رعايت مسصائل ايمني توسط والدين و خود کاربران است که البته اين امر مي تواند از طريق خانواده ، مدرسه و هم سالان نيز صورت بگيرد .
اگر چه راه کار هاي قانوني و فيلترينگ برخي سايت ها توسط دولت ، در عمل تا حد بسياري سودمند بوده است و شرط لازم محسوب مي شود ، اما بايد به دنبال راه کارهايي باشيم که بتوانيم اين آثار منفي و مخرب را کاهش دهيم . اين راه کار ها و تدابير بايد توسط والدين ، اولياي مدرسه و دوستان و هم سالان انديشدده شود.
الف ) تدابير پيشگيرنده توسط والدين:
1-والدين حتي الامکان بايد با فعاليت هاي اينترنتي و آن چه فرزندانشان در اين فضا مي توانند انجام دهند ، آشنا شوند و راه هاي مقابله با آن را فرا بگيرند .
2-والدين بايد کامپيوتر ها را در منزل در جايي قرار دهند که امکان استفاده خصوصي از آن وجود نداشته باشد و بتوانند به راحتي فعاليت هاي فرزندان را تحت نظر داشته باشند .
3-والدين و فرزندانشان مي توانند درباره قواعد ومقررات استفاده از اينترنت در منزل بحث و تبادل نظر کنند و در نهايت والدين مقررات خاصي را در اين زمينه به فرزندان خود ابلاغ نمايند و موضوعات و موارد مربوط را به آن ها تذکر دهند . به عنوان مثال :
الف ) زمان و شرايط لازم براي استفاده از اينترنت .
ب ) مدت زماني که فرزند مي تواند از اينترنت استفاده کند .
ج ) انواع وب سايت ها و فعاليت هاي قابل قبول و غير قابل قبول .
د ) اطلاعاتي که مي تواند در ضمن استفاده از اينترنت افشا کرد .
ه ) چگونگي مواجهه با مشکل در هنگام استفغاده از اينترنت و کمک گرفتن از والدين.
4-والدين بايد ديدگاه خود را در خصوص موضوعات صريح جنسي و رفتار هاي ناشايست تشريح کنند و درباره غير مجاز و مخرب بودن برخي از سايت ها براي فرزندانشان توضيح دهند ، زيرا در غير اين صورت ، آن ها واکنش هاي منفي نشان خواهند داد و به بيراهه خواهند رفت .
5-والدين بايد اين واقعيت را بپذيرند که فرزندانشان ، نسبت به آن ها ، بيشتر با فضاي اينترنت خو گرفته اند ، لذا اگر مي خاهند در اين مورد اقدامات موثري انجام دهند بايد وقت بيشتري صرف کرده ، اين خلاء را پر کنند .
6-والدين بايد به تفاوت ميزان اعتماد به نفس فرزندان خود رد فعاليت هاي آن لاين و فعاليت در فضاي خارج پي ببرند و به آن توجه داشته باشند . جوانان ممکن است در فضاي مجازي دست به کار هايي بزنند که در عالم فيزيکي جرئت ارتکابش را نداشته باشند . به همين دليل والدين بايد نسبت به فعاليت هاي آن ها مراقبت ويژه اي به عمل آورند .
7-والدين بايد به فرزندانشان هشدار دهند که کلمات گذر خود را کاملا مخفي نگه دارند و حتي در اختيار نزديک ترين دوستان خود نيز قرار ندهند تا با استفاده از نشاني پست الکترونيکي آن ها مطالب نامناسب براي ديگران ارسال نگردد .
8-بايد به نوجوانان آموزش داد تا هيچ يک از اطلاعات و عکس هاي شخصي و خانوادگي خود را ، به ويژه در اتاق هاي گفت و گو ، در اختيار کسي قرار ندهند .
9-مجموعه اطلاعاتي که نوجوانان وارد کامپيوتر مي کنند ، بايد قابل رديابي بوده ، از مخفي کردن و پاک کردن آن ها خودداري نمايند تا والدين در صورت ضرورت بتوانند آن ها بازبيني کنند و بر فعاليت هاي آن ها اشراف داشته باشند .
ب ) تدابير پيشگيرنده توسط اولياي مدرسه :
يکي از محيط هاي مهم و تاثير گذار بر نوجوانان ، مدرسه است . اقدامات مناسب اولياي مدرسه مي تواند از بخشي از آسيب هاي اينترنتي پيشگيري کند .
يکي از اقدامات مناسب در محيط مدرسه اين است که دبيران محترم استفاده صحيح از اينترنت را به نوجوانان بياموزند و براي هر مبحث درسي فهرستي از سايت هاي مجاز و مناسب را تهيه کرده ، از دانش آموزان بخواهند در مهلت مقرر به همه آن ها مراجعه کرده ، مطالب مربوط را مطالعه و استخراج کنند . بدين ترتيب ، آن ها فرصت استفاده از سايت هاي غير مجاز را از دانش آموزان خواهند گرفت .
معرفي سايت هاي مفيد توسط مسئولين مدرسه و مربيان در زمينه هاي مختلف مي تواند پاسخ گوي بسياري از کنجکاوي هاي نوجوانان باشد .
نظارت و کنترل مسئولين مدرسه بر فعاليت هاي معرفي سايت هاي مفيد توسط مسئولين مدرسه بر فعاليت هاي اينترنتي دانش آموزان در مدرسه مي تواند يکي ديگر از راه هاي جلوگيري از آسيب هاي اينترنتي باشد .
شايان ذکر است نصب دستور العمل استفاده از کامپيوتر و اينترنت در سايت هاي مدارس امري لازم است . اين نوع شيوه نامه ها بايد توسط مسئولان ذي ربط در وزارت آموزش و پرورش تهيه شود . در صورت تخلف دانش آموزان از اين دستور العمل ، بايد به آن ها تذکر داد و برابر مقررات با آن ها رفتار کرد .هر چند که معلم مربوط نيز بايد در مرکز کامپيوتر مدرسه حضور داشته باشد تا آن دسته از دانش آموزاني که قصد استفاده سوء از اين امکانات را دارند ، فرصت کافي براي انجام آن پيدا نکنند .
ج ) تدابير پيشگيرنده توسط دوستان و هم سالان :
يکي ديگر از عواملي که مي تواند در نحوي استفاده از فضاي مجازي اينترنت توسط نوجوانان نقش به سزايي داشته باشد ، دوستان ، برادر يا خواهر بزرگ تر يا اطرافيان بزرگ تر آن هاست . اين افراد ، علاوه بر اين که به نوجوانان نحوي صحيح استفاده از اينترنت را مي آموزند ، مراقب اشتباه کاري آن ها نيز خواهند بود و چنان چه آموزش ديده باشند ، مي توانند با تذکرات صحيح و به هنگام خود ، از بهره برداري سوء توسط آنان جلوگيري کند ؛ مشروط بر آن که اين افراد قبلا آزموده شده ، صلاحيت هاي اخلاقي و اعتقادي شان براي والدين احراز شده باشد .
نكات:
1) اقدامات فوق الذکر ، در موارد نقض عمدي ، بايد با واکنشي متناسب رو به رو شوند ، مانند عدم اجازه استفاده از اينترنت در خانه و محروم سازي دانش آموز در مدرسه . در صورت تماس فرزند با سايت هاي غير مجاز از نظر والدين ، مي توان از شيوه هاي محو رفتارهاي نامطلوب استفاده کرد . والدين بايد مجددا تذکرات لازم را بدهند و تا حصول اطمينان از استفاده درست و مناسب ، اين وسيله را در اختيار فرزند خود قرار ندهند
2) نکته مهم ديگر ، نحوي واکنش نشان دادن به فرزندان در مواردي است که به صورت ناخواسته موضوعات ناشايست را در اينترنت مشاهده مي کنند . والدين نبايد عکس العمل هاي تند و شديد نشان دهند ، زيرا ممکن است آثار معکوس و عواقب نا بهنجار داشته باشد . والدين بايد مرز استفاده آگاهانه از اين تصاوير و غير ارادي بودن ظهور آن ها را مشخص کنند .
3) رابطه ميان والدين و فرزندان بايد به گونه اي باشد که فرزندان پس از مشاهده تصاوير و موضوعات ناشايست بتوانند آن ها را با والدين خود در ميان بگذارند و از آن ها طلب کمک کنند . والدين در اين گونه مواقع مي توانند درباره اهميت فرهنگ ايراني – اسلامي ، ضرورت پوشيدگي و عفاف در فرهنگ خودي و مذمت فرهنگ هايي که بر برهنگي تاکيد مي کنند ، مطالب و تذکراتي بيان کنند .
نتيجه گيري
1- خانواده هاي بايد به نوجواناني که ممکن است در فضاي مجازي با غريبه ها آشنا شوند ، بياموزند که چگونه با مرتکبين مسائل جنسي و عضو گيران گروه هاي نژاد پرست برخورد کنند . هم چنين با افرادي که مي خواهند با اداي جملات عاطفي و فريبنده روابطي مخرب ، با هدف مورد نظر خود ، بر قرار کنند ، برخورد هاي قاطعانه داشته باشند يا بتوانند فورا ارتباط خود را با آن ها قطع کنند .
2-بايدبه فرزندان فهماند که در هر صورت اين امکان وجود دارد که با موضوعات ناشايست ، به ويژه مسائل جنسي مربوط به بزرگسالان ، مواجه شوند .
3- فرزندان بايد بدانند که مي توانند به طور مثال ، براي ثبت نام در يک کلاس ، اطلاعات شخصي خود ، نظير نام و نشاني را در يک وب سايت ثبت کنند ، وليکن حق ندارند اين اطلاعات را در محيط گپ در اختيار يک غريبه قرار دهند . بايد به فرزندان گفته شود که قبل از ثبت مشخصات در يک سايت از والدين خود اجازه بگيرند .
در خاتمه بايد متذکر شويم که صرف وجود مهار هاي بيروني و کنترل خارجي فرزندان کافي نيست ، بلکه بايد با ارائه آموزش هاي اخلاقي و معنوي ، فرزندان پيوسته خود را در محضر خداي تعالي ببينند و بدين ترتيب بياموزند که در محضر خدا حق گناه نکنند و بدانند که خداوند همواره در کمين گاه انسان است . امام خميني ( ره ) نيز فرموده اند : « عالم محضر خداست ، در محضر خدا گناه نکنيد . » در اين صورت است که نوجوانان و جوانان به مهار دروني دست مي يابند و حتي وقتي که از کنترل و مهار بيروني هم خبري نباشد ، به سمت خطا و گناه نمي روند . ما وقتي مي توانيم به اين امر اطمينان حاصل کنيم که ايمان عميق نسبت به خداوند و انجام دستور هاي الهي در وجود فرزندمان نهادينه شده باشد . در عين حال ، بايد بدانيم که فرزندان خوب و با ايمان هم ممکن است مورد وسوسه هاي شياطين قرار بگيرند . لذا نظارت بر آنان را فراموش نکنيم . در ضمن به خاطر داشته باشيم که از سوءظن داشتن نسبت به فرزندان پاک و خوب خود بپرهيزيم./ج
سروان مريم زنده بودی * کارشناس فضاي سايبری پليس فتا بوشهر